Voorkiemen of net wakker maken is het voorbereiden van poters om kleine, een paar millimeter lange witte kiempjes te laten groeien. Ze zijn dan klaar om te poten zonder schade aan de kiemen te veroorzaken wanneer de poters worden bewerkt. Een veel gevolgde praktijk is voorkiemen door verhoging van de temperatuur in de opslag tot de witte puntjes verschijnen. Vervolgens worden de knollen gedurende enkele weken in kistjes of netzakken blootgesteld aan licht, waardoor de kiemen groen en stevig worden.
Het voorkiemen van de poters voor de teelt van een pootaardappelgewas heeft voordelen. Wanneer zo behandeld en gepoot, breken de kiempjes namelijk minder snel af dan witte lange kiemen doen die zich in het donker vormen. Dit vermindert tevens verwonden van de knol en overdracht van ziekten. Bovendien komen gewassen eerder op, waardoor de groeitijd van het pootgoedgewas langer is en daarmee de opbrengst hoger.
Ontbladeren
Telers ontbladeren pootgoedgewassen meestal vroeg om de verspreiding van virussen te voorkomen, zodat een eerdere opkomst onder dergelijke omstandigheden de opbrengst verhoogt. Een vroegere opkomst maakt het gewas ook meer concurrerend tegen onkruid en Fusarium en Rhizoctonia, twee schimmelziekten die zich duidelijker manifesteren in langzaam opkomende gewassen. Voorkiemen, ten slotte, leidt tot eerder verouderende gewassen die vroeger in het seizoen resistent zijn tegen virusinfectie. Bovendien helpt het opslaan van pootgoed in indirect daglicht of in lamplicht bij het verminderen van apicale dominantie. Bij bewaring bij hoge temperaturen in het donker, treedt etiolering op (verlengen en witkleuring van de kiemen), waardoor ze verzwakken, wat leidt tot afbreken en verlies van de kiemen bij het poten, in het bijzonder bij machinaal poten. In tropische hooglanden, verlengt bewaring in diffuus licht de optimale bewaartijd en in gematigde regio’s passen vooral pootgoedvermeerderingsbedrijven en biologische telers het toe om de opkomst te versnellen. Dit is een voordeel om al voldoende opbrengst te hebben vóór het begin van de epidemieën van virus overbrengende bladluizen en om de aardappelziekte voor te zijn. In gebieden met een kort groeiseizoen, vanwege de lange winterperiodes, is het ook nuttig om de bovengrondse gewascyclus te verlengen, zoals in Noordoost-Amerika in Maine en Noordoost-Azië, in Heilongjiang in China en Hokkaido in Japan. Door de lage temperaturen in het voorjaar met vorst in de nachten, werkt het voorkiemen in het licht alleen als je de beschikking hebt over een gebouw met kunstlicht. Wanneer er alleen risico is op vorst in de nacht, zetten telers kistjes of doorzichtige zakken ’s nachts binnen in een vorstvrije schuur.
Voorkiemen van poters vindt plaats in platte kistjes en in diffuus-licht-bewaarplaatsen in vorstvrije streken. Als de knollen in netzakken zitten en er kans is op nachtvorst, gaan ze ’s avonds naar binnen.
Meer lezen over het voorkiemen van aardappelen?
Ons 600 pagina’s tellende Aardappelhandboek neemt u mee van het moleculaire niveau van de aardappel tot productiesystemen van zelfvoorzienende tot geavanceerde landbouw.