Een volledig gemechaniseerde rooimachine tilt de knollen via scharen op en plaatst deze met grond en al op de rooiketting. De grond wordt gezeefd en banden brengen de knollen in een grote trechter (hopper, bunker) die wordt geleegd in een wachtende wagen of kieper (bunkerrooier). Bij machines zonder bunker (wagenrooiers) valt de oogst rechtstreeks in een meerijdende trailer.
De machine is al dan niet voorzien van een platform waar personen moederknollen en afwijkende knollen en tarra zoals stengels, kluiten en stenen uitsorteren. Het meeste loof wordt verwijderd door twee gegroefde rollen die in tegengestelde richting draaien na de eerste of tweede zeefmat. Enig resterend loof wordt met stenen en kluiten verwijderd via een egel- of doorvalmat en bij het lezen. Wanneer een overmatige hoeveelheid stenen in de bodem aanwezig is en de machine is voorzien van een separator, scheidt de machine de stenen van de knollen na het lichten door ze te onderwerpen aan een opwaartse luchtstroom in beweging gezet door een ventilator. De lichte knollen bewegen omhoog, terwijl de zwaardere stenen vallen.
Snehlheid
Om de snelheid van het oogstwerk ter plekke te versnellen, rooit een tweerijïge machine de knollen op en zet ze af tussen twee aangrenzende rijen, het zwadrooien tussen de rug. De rooimachine licht vervolgens deze rijen inclusief de gedeponeerde knollen in een keer. Hierna vervoert een vrachtwagen de oogst naar de bewaarplaats of naar het bedrijf dat ze heeft aangeschaft voor verwerking of verpakking.
Tendens naar meerrijïg
Er is een tendens in hightech landbouw van de eenrijïge rooimachine naar meerrijïge, twee of vier. Deze kunnen getrokken zijn of zelfrijdend en hoe groter de schaal waarin gewerkt wordt, hoe meer rijen ze tegelijk lichten. De schaalvergroting heeft enkele nadelen zoals het vaker voorkomen van kluiten en loof die moeten worden verwijderd met een speciaal ontworpen (gegolfd) paar rollen die in tegengestelde richting draaien. Een toenemende snelheid van machines, zeef- en rooibanden en aardappelstromen vereist nauwkeuriger afstemming van de diepte van de schaar (1 centimeter dieper instellen betekent dat meer dan 50 t/ha extra grond wordt opgelicht en gezeefd) en het gebruik van beklede spijlenbanden en egeltransportbanden die het contact met de tere aardappelschil verzachten.
Gemechaniseerd oogsten zonder voorafgaande loofdoding
Volledig gemechaniseerd aardappel oogsten door een machine zonder voorafgaande loofdoding wanneer het gewas nog steeds groen is en groeiend, vereist bewerkingen met behulp van een machine die de stengels optrekt, gevolgd door een rooimachine. De schil van de onrijpe knollen komt daarbij voor een groot deel los. Een vrachtwagen brengt de grondstof naar de verwerkingsfabriek waar het stoomschillen de rest van de schil verwijdert waarna het snijden, blancheren en bakken plaatsvindt. De periode tussen rooien en verwerking is niet meer dan zes of zeven uur, zodat er niet voldoende tijd is voor het optreden van schadelijke enzymatische processen zoals de vorming van stootblauw dat wordt veroorzaakt door het enzym polyfenoloxidase.
Volledig automatische rooimachines lichten de knollen, scheiden kluiten en stukjes loof en deponeren de knollen in een begeleidende wagen of in een bunker.
Meer lezen over de aardappelteelt en -oogst?
Ons 600 pagina’s tellende Aardappelhandboek neemt u mee van het moleculaire niveau van de aardappel tot productiesystemen van zelfvoorzienende tot geavanceerde landbouw.
