De belangrijkste aardappelvirussen: Aardappelvirus Y

Economisch gezien is het aardappelvirus Y het belangrijkste aardappelvirus. Het wordt overgedragen op een niet-persistente wijze, dus als een bladluis vloeistof opzuigt uit een geïnfecteerde plant kan het vervolgens binnen enkele minuten aangrenzende gezonde planten infecteren, omdat het virus aan de monddelen vastzit.

Het behandelen van de plant met minerale olie vermindert de spreiding van PVY sterk, maar niet volledig. Oude gewassen van veel rassen die de gewasrijpheid naderen, ontwikkelen ouderdomsresistentie. Er zijn veel verschillende stammen zoals PVY, PVY^O, PVY^C, PVY^Z, PVY^N en PVY^NTN terwijl er periodiek nieuwe verschijnen.

Weerstand
Een ras met een zekere weerstand tegen een bepaalde virusstam hoeft die niet te hebben tegen een andere stam. Ook verschilt het rendement van overdracht door bladluizen tussen virusstammen, waarbij sommige luizen sommige stammen makkelijker overgedragen dan andere. Ook symptomen variëren tussen stammen, evenals de mate van opbrengstreductie, die soms los staat van de ernst van de mozaïeksymptomen. De stam PVY^NTN, bijvoorbeeld, veroorzaakt necrotische ringvleksymptomen op aardappelknollen die het uiterlijk van de knollen, dus de waarde ervan, sterk verminderen. Er is een ander virus dat necrotische symptomen op knollen (sergeantstrepen) van aardappelen veroorzaakt, zoals het zwabbertopvirus (PMTV). Het is bodemgebonden en gebruikt de verwekker van poederschurft Spongospora subterranea als vector. Omdat deze in de bodem voorkomende ziekte erg lang overleeft en alleen door een langdurende vruchtwisseling is te bestrijden, is PMTV zeer moeilijk in de hand te houden.

Foto: PVY^NTN veroorzaakt naast symptomen op het blad ook knolsymptomen. Veel andere virussen veroorzaken in andere rassen een reeks van uitwendige (bijvoorbeeld scheuren) en inwendige (bijvoorbeeld het afsterven van weefsel) symptomen.

Meer lezen over aardappelvirus Y?
Ons 600 pagina’s tellende Aardappelhandboek neemt u mee van het moleculaire niveau van de aardappel tot productiesystemen van zelfvoorzienende tot geavanceerde landbouw.